اینستاگرام در سال ۲۰۳۰ چه وضعیتی خواهد داشت؟

اینستاگرام در آینده چه تغییراتی به‌خود می‌بیند و در چه حوزه‌های دیگری ورود می‌کند؟ آیا محبوبیت اینستاگرام قرار است ادامه‌دار باشد؟ پیش‌بینی ۱۰ سال آینده می‌تواند جواب این سؤال‌ها را برای‌مان مشخص کند.

اینستاگرام یکی از محبوب‌ترین شبکه‌های اجتماعی دنیا است که کاربران بسیار زیادی هم در ایران دارد. این شبکه‌ی اجتماعی ششم اکتبر (۱۵ مهر) امسال ۱۰ ساله شد. اینستاگرام در ابتدا به‌عنوان سرویسی کوچک آغازبه‌کار کرد؛ اما کم‌کم گسترش یافت و امروزه تقریبا در هر نقطه‌ای از دنیا کاربر دارد. اینستاگرام بستری بسیار مناسب برای درآمدزایی محسوب می‌شود و افراد زیادی مشغول فعالیت در آن هستند.

از زمان آغازبه‌کار تاکنون، اینستاگرام به‌شکلی محسوس متحول شده است و نه‌تنها طراحی ظاهری جدیدی نسبت‌به گذشته دارد بلکه از قابلیت‌های متنوع بهره می‌گیرد و هرچه زمان می‌گذرد تنوع این قابلیت‌ها افزایش پیدا می‌کند. یکی از بزرگ‌ترین تغییرات چند وقت اخیر، ادغام بخش دایرکت اینستاگرام با فیسبوک مسنجر بود. به‌لطف این کار، کاربران فیسبوک مسنجر می‌توانند به‌صورت مستقیم به کاربران اینستاگرام پیام ارسال کنند و برعکس. 

اینستاگرام در دنیای امروز اهمیت بسیار زیادی دارد؛ بنابراین پیش‌بینی آینده‌ی آن می‌تواند حاوی نکات جالبی باشد. در همین راستا به‌تازگی نویسنده‌ی وب‌سایت ورج در مقاله‌ای جالب، آینده‌ی اینستاگرام را پیش‌بینی کرده‌ است. در ادامه به پیش‌بینی او از آینده‌ی پلتفرم محبوب این روزها نگاهی می‌اندازیم. مقاله‌ی نوشته‌شده توسط ورج قالب عجیبی دارد، ما سعی کرده‌ایم تا حد امکان به این قالب وفادار باقی بمانیم.

۶ اکتبر ۲۰۳۰ (۱۴ مهر ۱۴۰۹)
اینستاگرام، همان اپلیکیشن کوچک فیلتر عکس که اکنون بزرگ‌ترین پلتفرم خرید و ارتباطات در دنیا است، امروز ۲۰ ساله شد.

اینستاگرام طی یک دهه‌ی اخیر به‌شکلی محسوس متحول شد؛ زمانی یک شبکه‌ی اجتماعی کوچک محسوب می‌شد، اما اکنون پلتفرمی همه‌گیر است که بسیاری از کارهای روزانه‌ی ما به آن وابستگی دارد. اینستاگرام مدتی پیش به نخستین شرکت ۱۰ تریلیون دلاری دنیا تبدیل شد، آن‌هم با وجود ادامه‌ی روند موفقیت‌آمیز فیسبوک و واتساپ و مسنجر. 

با در نظر داشتن سالگرد ۲۰ سالگی اینستاگرام، در ادامه شماری از مهم‌ترین اتفاقاتی را که در دهه‌ی گذشته برای اینستاگرام رخ دادند مرور می‌کنیم:

۲۰۲۱
اینستاگرام میزبان یک تب جدید در اپلیکیشن خود برای خرید اجناس می‌شود؛ این تب در نقش مقدمه‌ای برای ایجاد شبکه‌ی تجارت جهانی اینستاگرام ظاهر می‌شود. سرویس جدید اینستاگرام در هنگام آغازبه‌کار به شما امکان می‌دهد در بین انواع محصولات و فروشگاه‌ها و عکس‌های تگ‌شده جابه‌جا شوید تا بتوانید هر چیزی را که می‌بینید بخرید. 

اینستاگرام نسخه‌ی مشابه ابزار پینترست برای بوکمارک کردن محصولات را راه‌اندازی می‌کند. گزینه‌‌ای تحت عنوان «به‌اشتراک‌گذاری در اینستاگرام» (Share to Instagram) کم‌کم در فضای وب ظاهر می‌شود و به شما امکان می‌دهد محصولات موردعلاقه را ذخیره کنید و به‌دنبال استایل‌های مشابه در داخل اپلیکیشن بگردید. 

۲۰۲۲
سیستم پیام‌رسانیِ اینستاگرام با واتساپ و SMS هماهنگ می‌شود و توانایی برقراری ارتباط با آن‌ها را پیدا می‌کند. مؤسسه‌ی پژوهشی Cheshire Analytics تخمین می‌زند تا پایان سال ۲۰۲۲، نیمی از تمامی پیام‌هایی که بر بستر موبایل ارسال می‌شوند از سرورهای فیسبوک عبور ‌کنند.

اینستاگرام رقیب نت‌فلیکس را با نام Flicks راه‌اندازی می‌کند. اولین تلاش جدی اینستاگرام در حوزه‌ی فیلم گروهی جهانی از اینفلوئنسرها را شامل می‌شود و به‌گونه‌ای طراحی شده که بیشترین لذت را به کاربران موبایل منتقل کند. تماشای محتوا به‌صورت محدود امکان‌پذیر است. در همین دوران یک اینفلوئنسر با استفاده از کارت اعتباری مادرش جزیره‌ای کوچک خریداری می‌کند و این کار در بین اینفلوئنسرها مرسوم می‌شود. خریداری جزیره به نمادی برای وضعیت آن روزها تبدیل می‌شود و صنعت خرید‌و‌فروش جزیره که توسط انسان‌ها ایجاد شده در عرض یک سال به ارزشی بالغ‌بر ۱۰ میلیارد دلار می‌رسد. 

۲۰۲۳
اینستاگرام سرویس‌های IG Cards و IG Codes و Insta Tap Points را راه‌اندازی می‌کند تا فروشندگان فیزیکی بتوانند ازطریق اپلیکیشن اینستاگرام، خریدها را پذیرش کنند. هزینه‌های ارزش‌افزوده‌ی کمتر و یکپارچگی این روش خرید با روش‌های اجتماعی (همچون تخفیف‌های محبوب Share to Buy) باعث می‌شوند فروشگاه‌های لوازم خانگی و خرده‌فروشی‌های مد و رستوران‌ها به‌شکلی گسترده از اینستاگرام استقبال کنند. 

پس از علاقه‌ی شدید مردم به جعبه‌های رمزآلود (Mystery Box)، اینستاگرام Instabox را راه‌اندازی می‌کند که به شما امکان می‌دهد اقلامی تصادفی را که خودتان از ماهیت آن‌ها خبر ندارید در عرض یک شب دریافت کنید. یکی از مدیرمحصول‌های اینستاگرام در آن زمان می‌گوید:‌ «جعبه‌های ما نسبت‌به دیگر جعبه‌های رمزآلودی که در بازار پیدا می‌شوند دو برابر رمزآلودتر هستند». پس از اینکه سه خریدار اعضای بدن را دریافت می‌کنند، جعبه‌های اینستاباکس از بازار جمع‌آوری می‌شوند. 

اینستاگرام سرویسی مشابه اوبر برای رقابت با آن، راه‌اندازی می‌کند. این سرویس شما را قادر می‌سازد با منتشر کردن یک ویدئو از منطقه‌ای که در آن حضور دارید، راننده را فرا بخوانید. 

سرویس اینستاگرام نیوز (Instagram News) شروع‌به‌کار می‌کند و زمان زیادی نمی‌گذرد که به اصلی‌ترین منبع خبری برای جوان‌ترین کاربران اینستاگرام تبدیل می‌شود. در همین راستا صنعت خبری جدیدی با محوریت خبررسانی در مناطق محلی شکل می‌گیرد و کاربران شروع‌به خبررسانی از منطقه‌ی خود می‌کنند. این اتفاق باعث می‌شود کسب‌و‌کارهای کوچک، یک‌شبه به جاذبه‌ی توریستی تبدیل شوند. 

۲۰۲۴
صدها نفر از اینفلوئنسرها اینستاگرام را به ایجاد اتحادیه‌ای جدید تهدید می‌کنند؛ این اینفلوئنسرها می‌گویند اینستاگرام باید بخشی از سود IG Shops را به آن‌ها بدهد. اینستاگرام به درخواست آن‌ها پاسخ نمی‌دهد و شماری از رهبران این جنبش برای همیشه از پلتفرم اینستاگرام بیرون انداخته می‌شوند. 

اینستاگرام سرویس مشابه Lolcate می‌سازد؛ این اپلیکیشن که محبوبیت ناگهانی پیدا می‌کند، باعث می‌شود نوجوانانی که در مناطق غیرقابل‌پیش‌بینی به‌یک‌باره حاضر می‌شوند، تبدیل به ستاره شوند. والدین با ذکر دلایلی همچون گم شدن فرزندشان شروع‌به انتقاد از این سرویس می‌کنند. 

اینستاگرام سرویس Stores را راه‌اندازی می‌کند و ازطریق آن به خرده‌فروشی‌ها امکان می‌دهد فروشگاه‌های واقعیت افزوده خلق کنند. کاربران می‌توانند به‌صورت مجازی لباس‌های فروشگاه را بر تن کنند و با آن لباس‌ها از خود عکس بگیرند و سپس به‌اشتراک بگذارند. خرده‌فروشی‌های مستقل ادعا می‌کنند فروشگاه‌های مجازی معادل دزدی از فروشگاه است؛ زیرا اینفلوئنسرها با این روش، بدون تهیه کردن محصولات از آن‌ها سود می‌برند. 

قابلیت جدید Instachow برای تحویل غذا به کاربران آغازبه‌کار می‌کند و به شما امکان می‌دهد عکس هر غذایی را که دیدید، در این بخش وارد کنید و اپلیکیشن به‌صورت خودکار، نزدیک‌ترین نتیجه به عکس آن غذا را از یکی از رستوران‌های مجاور سفارش می‌دهد. رستوران‌هایی که نمی‌توانند به‌شکلی مناسب غذاهای موردنیاز کاربران را تهیه کنند، در اغلب اوقات با شکایات متعدد مواجه و سپس از پلتفرم بیرون انداخته می‌شوند.

سپس آشپزخانه‌های تاریک (Dark Kitchens) روی کار می‌آیند. این آشپزخانه‌ها به‌طور ویژه در زمینه‌ی طبخ وعده‌های غذایی که از آن‌ها عکس گرفته شده است، فعالیت خواهند کرد. رستوران‌هایی که وعده‌های غذایی بسیار کوچک سرو می‌کنند کم‌کم بر بازار غالب می‌شوند، زیرا تنوع غذایی بسیار بالایی دارند. کوچک بودن غذاها باعث می‌شود عکاسان بتوانند تعداد زیادی از آن‌ها را درون یک عکس جای دهند (درحالت معمول: چایِ داغ، سه کاسه نودل، یک شیرینی ماکارون کوچک و... .)

۲۰۲۵
نخستین نسخه از اینستاگرام لنز (Instagram Lens) برای اپل گلس و عینک‌های هوشمند سری گلکسی گلس سامسونگ و و دیگر عینک‌های هوشمند منتشر می‌شود. این اپلیکیشنِ واقعیت‌ افزوده روی افراد و مکان‌هایی که ازطریق عینک می‌بینید فیلتر اضافه می‌کند.

به‌لطف اپلیکیشن اینستاگرام لنز پوست مردم صاف می‌شود، استخوان گونه فرم‌دار می‌شود، مژه‌ها بلندتر به‌نظر می‌رسند، چشم‌ها بزرگ‌ترند و لب‌ها همچون لب‌های پروتز‌شده به‌نظر می‌رسند. برای کسانی که به ریش علاقه دارند، فیلتر اینستاگرام لنز بهترین ابزار است. اگر ریش نخواهید، می‌توانید با اینستاگرام لنز ریش را از بین ببرید. به‌لطف این اپلیکیشن آسمان آبی‌تر و ابرها جذاب‌ترند و چمن‌ها همواره اصلاح‌شده و مرتب به‌چشم می‌آیند. در پاییز، انبوهی از برگ‌های درختان روی زمین ظاهر می‌شوند.

در همین دوران، کاربران مشغول‌به انتقاد از اینستاگرام لنز می‌شوند و می‌گویند این ابزار واقعیت افزوده زیبایی‌های غیرواقعی به دنیا تزریق می‌کند. مدتی بعد، نویسندگانی که همسرشان راضی نمی‌شود عینک را در خانه بردارد، دست‌به‌کار می‌شوند و مقالاتی در این زمینه می‌نویسند. یک زن که همسرش کاربر اپل گلس محسوب می‌شود، می‌گوید: «شوهرم به من گفت مهم نیست که فیلترها مرا چگونه نشان می‌دهند؛ اخلاق و باطن مهم است». 

اینستاگرام سرویسی جدید را معرفی می‌کند که به شما امکان می‌دهد با پست کردن تصویر از محصولات یک شرکت، سهام آن شرکت را خریداری و معامله کنید. در جریان نمایش نسخه‌ی آزمایشی این قابلیت، یکی از مدیران اجرایی اینستاگرام تصویری از خودروی تسلا مدل ۸ خود را ثبت کرد، اما نتوانست معامله را تکمیل کند؛ زیرا در آن لحظه‌ به‌دلیل حادثه‌ای که در توییتر رخ داده بود، معاملات به‌حالت تعلیق درآمده بودند.

۲۰۲۶
شرکت Quibi که در حوزه‌ی رسانه‌های کلاسیک فعالیت می‌کرد و در آن زمان از بین رفته بود مدعی شد اینستاگرام یکی از پتنت‌ها را نقض کرده است. بااین‌حال اینستاگرام در خارج از دادگاه سریعا با این شرکت به توافق دست پیدا کرد.

InstaImplants قابلیت جدید اینستاگرام است که به اینفلوئنسرها امکان می‌دهد تراشه‌های بی‌سیم کوچک را درون گردن خود جاسازی کنند؛ این تراشه‌ها می‌توانند با اینستاگرام لنز ارتباط بگیرند و به اپلیکیشن بگویند که کاربر به چشم افراد دیگر، چگونه به‌نظر برسد. افراد نوجوان ظاهری عجیب‌و‌غریب برای خود انتخاب می‌کنند تا والدین خود را اذیت کنند. طرفداران سلبریتی‌ها ظاهری کاملا شبیه به سلبریتی موردعلاقه‌شان برای خود می‌سازند. مدت زیادی نمی‌گذرد که شرکت‌ها فرایند توسعه‌ی چهره‌های سفارشی را آغاز می‌کنند. این چهره‌های سفارشی در بسته‌های ویژه به طرفداران فروخته می‌شوند و به‌همراه آن‌ها جعبه‌های رمزآلود دردسترس خریدار قرار می‌گیرد. 

اینستاگرام سرویسی مشابه Airbnb راه‌اندازی می‌کند. کاربران در این سرویس جدید می‌توانند با جابه‌جایی در بین تصاویر، خانه‌ها یا آپارتمان‌هایی را که می‌توانند از پس هزینه‌ی آن‌ها بربیایند اجاره کنند. 

۲۰۲۷
فیسبوک پروژه‌ی جدیدی برای ایجاد شهر دیجیتالی روی کار می‌آورد؛ اما این پروژه باعث نابودی هزاران هکتار جنگل بارانی می‌شود. پس از این اتفاق، سرمایه‌گذاران علاقه‌ی خود را به فیسبوک از دست می‌دهند و این شرکت متحمل ضرر زیادی می‌شود. در پی این اتفاق، فیسبوک به The Instagram Group تغییر نام می‌دهد. 

Baldwell Grou، شرکتی برجسته در حوزه‌ی تحلیل بازار، پیش‌بینی می‌کند که تا ۲۰۴۰ سه‌چهارم تمامی کالاهای فروخته‌شده در ایالات متحده‌ی آمریکا، بر بستر اینستاگرام به‌فروش برسند. 

پس از سال‌ها نگرانی درباره‌ی نظارت روی محتوا و تحریف واقعیت (فیلترهای واقعیت افزوده)، اینستاگرام طرحی تحت عنوان «قانون‌گذار مجازی» روی کار می‌آورد که امکان تصویب کردن تغییرات سیاست‌های کاری پلتفرم را فراهم می‌کند. همچنین طرح یادشده تلاش کرد جلوی بازنویسی فیلترها به‌نفع افراد ثروتمند گرفته شود.

در این دوران کاربران به دو بخش تقسیم می‌شوند؛ در بخش پایینی برترین اینفلوئنسرها و طراحان محبوب فیلتر و مجموعه‌ای از نوجوانانی که محتواهایشان وایرال شده است، حضور دارند. بخش بالایی شامل رهبرانی است که توسط تیم اینستاگرام انتخاب می‌شوند. تیم مدیران اجرایی اینستاگرام توسط سهام‌داران اصلی مدیریت می‌شود و همین سیاست، مارک زاکربرگ را به‌عنوان مدیر اصلی نگه می‌دارد.

نهادهای رگولاتوری اروپایی شروع‌به انجام تحقیقات گسترده روی اینستاگرام می‌کنند تا بفهمند که این پلتفرم در بازارِ پرداخت‌های واقعیت افزوده رفتار انحصارگرایانه دارد یا خیر. تحقیقات به‌طور عمده روی این موضوع صورت می‌گیرد که احتمالا اینستاگرام نمی‌گذارد دیگر اپلیکیشن‌های واقعیت افزوده‌ی مخصوص عینک‌های هوشمند در بازار رقابت کنند. رهبران آمریکا می‌گویند که یک شرکت آمریکاییِ به‌خصوص به‌دلیل موفقیت‌هایی که کسب‌کرده، به‌صورت ناعادلانه هدف نهادهای رگولاتوری اروپایی قرار گرفته است.

۲۰۲۸
کیتی فلایستایل، سناتور آمریکایی و اینفلوئنسر پیشین اینستاگرام، به‌صورت عمومی اعلام نکرد که برای انجام تبلیغات کرم ضد خستگی چشم پول دریافت کرده و به‌همین دلیل توسط دادگاه جریمه شد. این محصول که جزو بازارِ نوظهور و درحال‌پیشرفتِ استروئید‌های تأییدنشده با دوز پایین بود تلاش می‌کرد فشاری را که نمایشگرها به چشم وارد می‌کنند، کاهش دهد.

کیتی فلایستایل در سال اول کار خود نیمی از پست‌هایش را با محوریت کرم ضد خستگی چشم منتشر کرد. این سناتور در دفاع از خود گفت حتی درصورتی‌که تبلیغات انجام نمی‌داد نیز از این کرم استفاده می‌کرد. او در ادامه گفت کالایی که به رایگان دریافت کرده و همچنین پولی که بابت پست‌ها به حسابش ریخته شده نمی‌تواند او را به‌عنوان حامی پروژه‌ی کرم ضد خستگی چشم معرفی کند؛ زیرا این کرم محصولی واقعا عالی بود. شماری از فعالان از فلایستایل خواسته بودند که از مقام خود کناره‌گیری کند و این سناتور آن‌ها را تهدید کرد.

اینستا اپس (Insta Apps) به دیگر شرکت‌ها امکان می‌دهد سرویس‌های دیگری درون اینستاگرام لنز خلق کنند. در زمان آغازبه‌کار، نایکی کفش ورزشی به اینستاگرام لنز اضافه کرد. کاربر می‌توانست این کفش ورزشی را بخرد و سپس از آن در نسخه‌ی واقعیت افزوده‌ی خود که برای سایر مردم به‌نمایش درمی‌آمد استفاده کند. شرکت ساب‌وی اپلیکیشن ساندویچ جدیدی برپایه‌ی واقعیت افزوده خلق کرد که باعث می‌شود بقیه شما را در حال خوردن ساندویچ ببینند. زمان زیادی نمی‌گذرد که به‌اشتراک‌گذاری عکس با ساندویجِ نیمه‌خورده‌شده، ترند می‌شود. 

۲۰۲۹
مارک زاکربرگ ویدئوی اولین قدم‌های خود بر مریخ را در اینستاگرام منتشر می‌کند.

هکری ۱۳ ساله حساب اینستاگرام رئیس‌جمهور آمریکا را هک و بیانیه‌ای در آن منتشر می‌‌کند. در این بیانیه، طلای الکترونیکی آمریکا به‌رایگان ارائه داده می‌شود. این طلا قیمت طلای واقعی را هدف قرار می‌دهد و قیمت خودش به‌شدت بالا می‌رود. کاخ سفید سپس بیانیه‌ای منتشر کرد و نوشت: «حساب ریاست‌جمهوری هک شده بود. طلای الکترونیکی آمریکا، ارز دیجیتال تأییدشده محسوب نمی‌شود». 

اینستاگرام نسخه‌ی مشابه اپلیکیشن Datadive را با محوریت «ضد حریم خصوصی» راه‌اندازی می‌کند. کاربران ازطریق این سرویس می‌توانند برای دریافت پول اطلاعات شخصی خود همچون تاریخ تولد و مشکلات پزشکی و شماره تأمین اجتماعی (SSN) و موارد دیگر را فاش کنند. 

فعالان به‌دلیل باز شدن سرویس جدید اینستاگرام تاور (Instagram Tower) از اینستاگرام انتقاد کردند. آن‌ها گفتند Instagram Tower باعث شده زندگی روزمره‌ی مردم بیش از حد به‌حالت دیجیتالی دربیاید؛ از پرداخت‌ها گرفته تا خرید لباس. فردی به نمایندگی از اینستاگرام گفت: «هیچ کاربری مجبوربه استفاده از Insta Lens یا IG Pay یا Share to Buy نیست. ارزهای الکترونیکی سنتی هنوز هم در بسیاری از مناطق پذیرفته می‌شوند». 

۲۰۳۰
مارک زاکربرگ به سناتور فلایستایل پیشنهاد داد که او را فرماندار ایالت سیلیکون‌ولی کند؛ اما این پیشنهاد رد شد، سپس زاکربرگ شایعه‌هایی را که می‌گفتند او قصد دارد در سال ۲۰۲۳ برای انتخابات ریاست‌جمهوری ثبت‌نام کند، رد کرد. زاکربرگ در آن زمان گفت قصد دارد همچنان روی اینستاگرام تمرکز کند، پلتفرمی که «کارهای زیادی برای انجام دادن دارد». مارک زاکربرگ دستور داد طرح «قانون‌گذاری مجازی» به مسیری اختیاری برای ایجاد قوانین دیجیتالی تبدیل شود؛ بنابراین استفاده از آن ضروری نباشد. در پی این کار، منتقدان گفتند زاکربرگ قصد دارد قدرت خود را در مدیریت اینستاگرام تحکیم کند. 

مارک زاکربرگ تعرفه‌ی جدیدی تحت عنوان اینستاتکس (InstaTax) روی تمامی معاملات بر بستر اینستاگرام اعمال می‌کند. زاکربرگ می‌گوید پولی که از این راه به‌دست می‌آید به ایجاد یک صندوق مالی مستقل برای تأمین نیازهای مالی پروژه‌های کار عمومی دیجیتالی اختصاص داده می‌شود. در نخستین مرحله‌ی پروژه، پیش‌دبستانی‌های دیجیتالی ایجاد می‌شوند. 

بیلبوردهای تبلیغاتی مجازی روی کار می‌آیند و برای پروژه‌ی Z Works که توسط زاکربرگ تصویب شده، تبلیغات می‌کنند. این پروژه‌ی جدید در تلاش برای تولید فیلترهای هوا و تقویت‌کننده‌های مجازی غذا و الگوریتم جدیدی که بازدید بیشتری برای اینفلوئنسرهای معمولی به‌ارمغان می‌آورد است. 

نرخ محبوبیت مارک زاکربرگ سر به فلک می‌کشد، بااین‌حال فعالان می‌گویند ناظران مجازی زاکربرگ برای اعمال فیلترهایی که با ماهیت اینستاگرام هم‌خوانی دارد رفتاری سخت‌گیرانه از خود نشان می‌دهند. همچنین گزارش‌ها نشان می‌دهند افراد نوجوان به‌دلیل وجود مجموعه‌قابلیت‌های غیرکاربردی و افزایش علاقه‌ی والدین‌شان به اینستاگرام، به‌سرعت در حال ترک این پلتفرم هستند. اینستاگرام نسخه‌ی مشابه سرویس Quikpics را راه‌اندازی می‌‌کند؛ این سرویس، سرویس ساده‌ی دوبعدی برای اشتراک‌گذاری عکس است که به‌دلیل رعایت استانداردهای زیبایی‌شناسی مینیمال، توسط نسل جدید مورداستقبال قرار می‌گیرد.